ADVENDURE is the leading web portal in Greece about Mountain Running, Adventure, Endurance and other Mountain Sports
info@advendure.com
Οι Inupiat της Αλάσκας, του Καναδά και της Γροιλανδίας αποτελούν κομμάτι της ευρύτερης ιθαγενούς φυλής των Inuit και είναι απόγονοι των Τούλε (Thule), οι οποίοι μετοίκησαν στην Αλάσκα το 1.000 μ.Χ. Σκληραγωγημένη φυλή, νομάδες κυνηγοί και ψαράδες, αλλά και πολύ πνευματικός λαός, κατάφεραν να επιβιώσουν για εκατοντάδες χρόνια στις αντίξοες συνθήκες αυτών των βόρειων περιοχών του πλανήτη μας. Δεν ήταν όμως όλοι έτσι. Το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας μας, η Ada Blackjack (το πατρικό της όνομα ήταν Ada Deletuk), η οποία έμεινε άγνωστη για έναν αιώνα περίπου, δεν ήταν εκπαιδευμένη όπως οι υπόλοιποι Inupiat στο κυνήγι και την διαβίωση στην άγρια γη της Αλάσκας. Γεννήθηκε το 1898, σε μια περιοχή βόρεια του Αρκτικού κύκλου, το Nome, έναν οικισμό που κτίστηκε υπό την επήρεια του πυρετού του χρυσού εκείνα τα χρόνια και η εκπληκτική ιστορία της θα έμενε στα πίσω ράφια της ιστορίας, αν το 2004 δεν την ανακάλυπτε και δημοσίευε την βιογραφία της η Jennifer Niven, με τον τίτλο: Ada Blackjack: A True Story of Survival in the Arctic. Ας ξεφυλλίσουμε όμως το βιβλίο της ταραχώδους και περιπετειώδους ζωής αυτής της μικροσκοπικής Inupiat, ξεκινώντας από τα παιδικά της χρόνια.
Ενώ ήταν ακόμη κοριτσάκι, την πήραν από την οικογένεια της Μεθοδιστές Ιεραπόστολοι, οι οποίοι της δίδαξαν αγγλικά ώστε να μπορεί να διαβάζει την Βίβλο και την έμαθαν οικοκυρικά, να ράβει, να μαγειρεύει και γενικά εργασίες του σπιτιού. Μόλις 16 χρονών παντρεύτηκε έναν ντόπιο που η ασχολία του ήταν τα σκυλιά που σέρνουν έλκηθρα, τον Jack Blackjack, με τον οποίο έκανε τρία παιδιά. Τα δυο πέθαναν σε πολύ μικρή ηλικία, ενώ ο Bennet, το τρίτο από τα παιδιά της, αποτέλεσε χωρίς να το ξέρει την έμπνευση και την εσωτερική θέληση για την μεγάλη περιπέτεια της Ada λίγο καιρό αργότερα.
Η πολυτάραχη ζωή της Ada ξεκίνησε το 1921 από την Χερσόνησο Seward, στην οποία την εγκατέλειψε μαζί με τον μικρό Bennet, ο άντρας της. Αναγκάστηκε να περπατήσει - κουβαλώντας στα χέρια και το πεντάχρονο μικρό της αγόρι σε πολλά σημεία της διαδρομής – 40 ολόκληρα χιλιόμετρα μέχρι να ξαναφτάσει στο Nome. Τα κατάφεραν, αλλά ο μικρός Bennet έπασχε από φυματίωση και η αδύνατη υγεία του την ανάγκασε λίγο αργότερα να τον αφήσει σε ένα τοπικό ορφανοτροφείο ώστε να έχει την κατάλληλη φροντίδα, μέχρι να κερδίσει κάποια χρήματα αφού ήταν πλέον μόνη της και να τον ξαναπάρει μαζί της για να ζήσουν μια ήσυχη ζωή. Αυτό έγινε και ο μεγάλος στόχος στο μυαλό και την καρδιά της Ada. Να σταθεί ξανά στα πόδια της, αλλά μαζί με την μεγάλη της αδυναμία, το μικρό της αγόρι.
Μερικές φορές όμως οι συμπτώσεις δημιουργούν την σπίθα για την περιπέτεια, την οποια ο πρωταγωνιστής δεν γνωρίζει ότι τον περιμένει εκεί έξω. Έτσι, την ίδια ακριβώς εποχή, ο διάσημος για τις αποστολές και τα κατορθώματα του, Ισλανδός – Αμερικανός Vilhjalmur Stefansson, είχε βάλει στο μυαλό του κάτι μεγαλεπήβολο. Να διοργανώσει μια αποστολή για ένα μικρό νησί βόρεια της Σιβηρίας στον Αρκτικό κύκλο, το νησί Wrangell, να το κατοικήσουν για δυο χρόνια τα μέλη της αποστολής, έτσι ώστε σύμφωνα με τις τότε διεθνείς συνθήκες, να περάσει με κάθε επισημότητα στα χέρια της Μεγάλης Βρετανίας. Αν κοίταζε κάποιος τη σύνθεση της αποστολής, στην οποία δεν συμμετείχε μάλιστα ο ίδιος, το πλάνο τροφοδοσίας, τον σχεδιασμό και το ότι η Μεγάλη Βρετανία δεν ενδιαφερόταν και ιδιαίτερα για το μικρό αυτό νησί, θα καταλάβαινε ότι η αλαζονεία του Stefansson, σίγουρα θα έβαζε σε περιπέτειες το πενταμελές πλήρωμα.
Χάρτης της εποχής, με το νησί Wrangell
Επιστρέφοντας στην πρωταγωνίστρια της ιστορίας μας, η συμμετοχή σε μια τέτοια επιχείρηση ως ράφτρα και μαγείρισσα του καραβιού, με αμοιβή το εξαιρετικά μεγάλο ποσό για την εποχή των $50 τον μήνα, για τα δυο χρόνια που θα κράταγε η αποστολή στον Αρκτικό, την έφερνε εξαιρετικά κοντά στο όνειρο της, να πάρει πάλι στα χέρια της τον μικρό της Bennet! Άλλωστε, όπως της είχαν πει δεν θα ήταν μόνη μεταξύ αντρών. Τελικά το μόνο άλλο θηλυκό στην αποστολή ήταν μια γάτα, η Victoria, ενώ το υπόλοιπο πλήρωμα απάρτιζαν οι Allan Crawford, ετών 20, Lorne Knight ετών 28, Fred Maurer ετών 28 και Milton Galle ετών 19.
Σχεδόν ολόκληρο το πρώτο εξάμηνο πάνω στο παγωμένο νησί πέρασε ήρεμα, αλλά ο σχεδιασμός ήταν να έχουν προμήθειες για ένα χρόνο περίπου και το αναπάντεχα πολύ άσχημο καιρικά καλοκαίρι δεν επέτρεψε στο Teddy Bear, το πλοίο που θα τους έφερνε τρόφιμα κτλ. να σπάσει τον πάγο και να προσεγγίσει. Ήταν πλέον απομονωμένοι και με προμήθειες που δεν θα τους έβγαζαν παρά για λίγους μήνες.
Στις αρχές του 1923, η κατάσταση είχε γίνει τραγική στον καταυλισμό τους. Δεν ήταν μόνο οι -60 βαθμοί του χειμώνα στον Αρκτικό κύκλο, αλλά το ότι ξέμειναν από φαγητό. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο Lorne Knight ήταν σε πολύ άσχημη κατάσταση πάσχοντας από σκορβούτο. Κάπου εκεί, οι Crawford, Maurer και Galle πήραν την απόφαση να προσπαθήσουν να διασχίσουν τον πάγο μέχρι τις ακτές της Σιβηρίας, αναζητώντας βοήθεια και τροφή. Πίσω θα έμενε η Ada για να φροντίζει τον θανάσιμα άρρωστο σύντροφο τους. Έφυγαν, αλλά κανείς δεν έμαθε νέα τους ποτέ πάλι. Χάθηκαν στην σκοτεινή και άγρια παγωμένη φύση και πάγωσαν μέχρι θανάτου, ή κατασπαράχθηκαν από πολικές αρκούδες, ποιος ξέρει.
Πίσω στο νησί, ο αγώνας επιβίωσης ήταν πια μια επική μάχη. Η Ada, πλέον έπρεπε να παίξει πολλούς ρόλους ταυτόχρονα, μέσα στους οποίους και την νοσοκόμα για τον όλο και πιο άρρωστο Knight, ο οποίος γινόταν όλο και πιο αγενής και απότομος απέναντι της διαισθανόμενος το τέλος του να πλησιάζει με γοργά βήματα. Στην πραγματικότητα της Ada όμως ήταν πιο γλυκός και πιο ανθρώπινος, αναφέροντας στο ημερολόγιο της: “ δεν σταμάτησε ποτέ να σκέφτεται το ότι μια μικροκαμωμένη γυναίκα αντικαθιστούσε τέσσερεις άντρες, να τον φροντίζει, να τον ξεσκατίζει, να φέρνει ξύλα και να κυνηγάει για να τον ταΐζει”.
Τα μέλη της πενταμελούς αποστολής στο νησί Wrangell
Έξι μήνες κρατήθηκε στη ζωή ο Lorne Knight. Όταν πέθανε, η Ada έγραψε:
“Η μέρα του θανάτου του κ. Knight
Πέθανε στις 23 Ιουνίου
Δεν γνωρίζω την ακριβή ώρα θανάτου
Παρόλα αυτά δηλώνω τον θάνατο του,
Απλά ώστε ο κ. Steffansom να γνωρίζει ποιόν μήνα πέθανε
Κυρία Ada B, Jack”
Ήταν πλέον μόνη της. Όχι όμως εντελώς. Ένα παλιό γνωμικό των Inuit λέει ότι “τα αστέρια είναι δίοδοι στον Ουρανό και κάθε φορά που βλέπουμε έναν αγαπημένο μας να λαμπυρίζει σε αυτά, ξέρουμε ότι είναι ευτυχισμένος”. Κάθε βράδυ, μέσα στον γαλαξία των αστεριών που γέμιζαν τον παγωμένο ουρανό, έβλεπε τον μικρό της Bennet και η επιβίωση κάθε μέρα την έφερνε ένα βήμα πιο κοντά σε αυτόν.
H Ada Blackjack μαζί με τον Benett σε φωτογραφία του 1923, μετά την επιστροφή της
Οργανώθηκε όσο μπορούσε καλύτερα. Η λέξη Inuit σημαίνει ανθρώπινος και αυτό έκανε και η Ada με το άψυχο κορμί του Knight. Δεν είχε την φυσική δύναμη να το μεταφέρει, να σκάψει και να το θάψει, αλλά από σεβασμό το τοποθέτησε μέσα στο sleeping bag του, το προστάτεψε από επιθέσεις άγριων θηρίων με ξύλινα κουτιά και δεν το μετακίνησε από την κυρίως τέντα. Αντίθετα, μετακόμισε η ίδια, στην τέντα των προμηθειών, την οχύρωσε όσο μπορούσε καλύτερα και το κυριότερο έφτιαξε μια θήκη για τα όπλα της πάνω από το προσκεφάλι της, ώστε να μην την ξαφνιάσει καμία πολική αρκούδα που θα έφτανε εκεί.
Μπορεί να μην είχε εκπαιδευτεί από παιδί στο κυνήγι και την επιβίωση όπως οι υπόλοιποι της φυλής της, αλλά το έκανε με τον καλύτερο τρόπο από το ένστικτο της επιβίωσης και της επιστροφής στο παιδί της. Τρείς μήνες πέρασε μόνη της, πιάνοντας αλεπούδες με παγίδες, έφτιαξε παρατηρητήριο για τις πολικές αρκούδες και έφτιαξε και μια βάρκα ώστε να μπορεί να ψαρεύει. Έμαθε μέχρι και να βγάζει φωτογραφίες με το φωτογραφικό εξοπλισμό της αποστολής!
Στις 20 Αυγούστου του 1923, σχεδόν δυο χρόνια μετά, η σκούνα Donaldson έφτασε στο νησί. Έμειναν έκθαμβοι από αυτά που αντίκρισαν και κυρίως με την άνεση που είχε στο να επιβιώσει η Ada Blackjack, ο “θηλυκός Ροβινσώνας Κρούσος” όπως την ονόμασαν αργότερα. Μαζί της επιβίωσε και η Victoria, η γάτα του πληρώματος την οποία πήρε μαζί της η Ada για τα επόμενα χρόνια. Όπως περιέγραψε το πλήρωμα, θα μπορούσε να διαβιώσει άνετα άλλον ένα χρόνο στο νησί και σε χειρότερες συνθήκες! Η ίδια, απλά τους είπε ότι ήταν μια μητέρα που ήθελε να πάει κοντά στο παιδί της, αυτό ήταν όλο!
Μαζί με την Victoria, την οποία κράτησε μετά την επιστροφή της από τον Αρκτικό κύκλο
Η δημοσιότητα που πήρε το γεγονός ήταν φυσικά πολύ μεγάλη, με τον θαυμασμό στο πρόσωπο της να είναι τεράστιος . Υπήρξαν φυσικά και οι κακεντρεχείς που δήλωναν ότι η ίδια εξόντωσε τα υπόλοιπα μέλη της αποστολής, αλλιώς πως θα επιβίωνε μόνη της … η αποκάλυψη των ημερολογίων όμως τους έβαλε μια για πάντα στη θέση τους.
Η Ada με τα λεφτά της αποστολής – αν και λιγότερα από ότι της υποσχέθηκαν – πήρε τον αγαπημένο της Bennet από το ορφανοτροφείο και τον πήγε για θεραπεία από τη φυματίωση στο νοσοκομείο του Seattle. Παρότι άλλοι, μεταξύ των οποίων ο Vilhjalmur Stefansson, κέρδισαν πολλά χρήματα από την ιστορία της τραγικής αποστολής και της ηρωικής Ada Blackjack, η ίδια δεν έβγαλε τίποτα από όλο αυτό. Δεν την ένοιαζε άλλωστε ο “πυρετός του χρήματος”, είχε πετύχει αυτό που ήθελε. Ο Bennet έζησε δίπλα στη μητέρα του μια καλύτερη ζωή, αλλά ποτέ δεν ξεπέρασε τελείως τα προβλήματα υγείας του. Πέθανε από καρδιακή προσβολή το 1972 στην ηλικία των 58 ετών. Μια δεκαετία μετά έφυγε από τη ζωή η Ada Blackjack, στα 85 της χρόνια, στο γηροκομείο του Palmer στην Αλάσκα…
Ενταφιάστηκε δίπλα στον γιο της…
Δημήτρης Τρουπής
Πηγές:
- Atlasobscura, Wikipedia, Ada Blackjack: A True Story of Survival in the Arctic by Jennifer Niven
Photo copyright: INTERNET ARCHIVE/ PUBLIC DOMAIN
Κατάγεται από το Ξυλόκαστρο Κορινθίας και ζει μόνιμα στην Πάτρα. Συμμετείχε στην συντακτική ομάδα του Adventure Zone από το 2009, ενώ μαζί με τον Τάκη Τσογκαράκη ίδρυσαν και "τρέχουν" το Advendure. Το τρέξιμο στα μονοπάτια των βουνών και η μεταφορά εικόνων και συναισθημάτων μέσα από τα άρθρα του αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του. Παθιάζεται με τους αγώνες ορεινού τρεξίματος, υπεραντοχής και περιπέτειας. Έχει πολλές συμμετοχές και διακρίσεις σε αγώνες ορεινού τρεξίματος όλων των αποστάσεων, με έμφαση στους αγώνες ultra trail. Θεωρεί ότι το τρέξιμο και η πεζοπορία στη φύση είναι μια εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου, μας φέρνει πιο κοντά σε αυτήν και μας κάνει να αγαπήσουμε περισσότερο το περιβάλλον.
www.advendure.com