Το 1953, ο James Peters (GBR) ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έτρεξε μαραθώνιο κάτω από 2:20 και μάλιστα έκανε όλες τις κούρσες εκείνης της χρονιάς κάτω από 2:20 (2:18:41 στις 13 Ιουνίου, που ήταν και η πρώτη κούρσα στην ιστορία κάτω από 2:20, στο Chiswick της Αγγλίας, 2:19:22 στο Enschede της Ολλανδίας και 2:18:35 λίγο αργότερα στο Turku της Φιλανδίας). Η 4η επίδοση κάτω από 2:20 στην πρώτη περίοδο, ανήκει και πάλι στον Peters, με 2:17:40 ξανά στο Chiswick στις 26 Ιουνίου 1954 (η 3η κατάρριψη του παγκόσμιου ρεκόρ σε δύο χρόνια από τον ίδιο αθλητή).

Κανένας άλλος αθλητής δεν έτρεξε κάτω απ αυτό το όριο μέχρι και το 1955, αλλά το 1956 οι Φιλανδοί έκαναν το σπάσιμο: τον Αύγουστο του 1956 τέσσερις Φιλανδοί μαραθωνοδρόμοι έτρεξαν στο Pieksamaki κάτω απ αυτό το φράγμα: ήταν οι Paavo Kotila, Eino Oksanen, Veiko Karvonen και Eino Pulkinen. Όμως και στον περίφημο Μαραθώνιο της Βοστώνης το 1953 σημειώθηκαν επιδόσεις κάτω από 2:20 από τρεις δρομείς, αλλά εκ των υστέρων αποδείχτηκε ότι όλοι οι αγώνες ανάμεσα στο 1951 και στο 1957 είχαν μικρότερη διαδρομή κατά 1.000 περίπου μέτρα.

Η πρώτη γυναίκα που έτρεξε κάτω από 3 ώρες ήταν η 28χρονη Adrienne Beames (USA) στις 31 Αυγούστου 1971, στο Werribee της Αυστραλίας –έτρεξε σε 2:46:30 κι έτσι βελτίωσε το προηγούμενο ρεκόρ κατά 15 ολόκληρα λεπτά. Την ίδια χρονιά, μια ακόμα αθλήτρια έτρεξε μαραθώνιο κάτω από 2:55, η Cheryl Bridges (USA) σε 2:49:40.

Το 1983 υπήρξε μια έκρηξη στις επιδόσεις, με 1134 χρόνους κάτω από 2:20 στους άνδρες και 1038 στις γυναίκες κάτω από 2:55. Τα αποτελέσματα των γυναικών βελτιώνονται συνεχώς από τότε, με αποκορύφωση τον αριθμό 1521 το 2004. Την ίδια χρονιά και οι άνδρες σημείωσαν ρεκόρ, με 1205 επιδόσεις κάτω από 2:20.

Ο Δρ Dave Martin ανέλυσε τα αποτελέσματα του 2004 ανά εθνικότητα και φυσικά δεν εκπλήσσουν κανένα τα ευρήματά του: οι 446 από τις επιδόσεις των ανδρών (ποσοστό 37%) σημειώθηκαν από Κενυάτες δρομείς, οι 126 (10%) από Ιάπωνες και 62 (5%) από Αιθίοπες. Ακολουθούν: Ρωσία 56, ΗΠΑ 46, Ιταλία 41, Κίνα 36, Τανζανία 32, Μαρόκο 30, Βραζιλία 27 κλπ. Στις γυναίκες η έκπληξη έρχεται από τις ΗΠΑ, που κατέχουν την πρωτιά με το 15% (227) των επιδόσεων κάτω από 2:55. Ακολουθεί και εδώ η Ιαπωνία με 176 (11,5%) και η Ρωσία με 167 (11%). Στον κατάλογο έπονται Κίνα 123, Κένυα 80, Γερμανία 79, Ιταλία 56, Αιθιοπία 49 κλπ.

Λίγα χρόνια νωρίτερα, ο Dave Martin είχε δώσει μια πρόβλεψη για το πότε μια γυναίκα θα κατέρριπτε το φράγμα των 2:20 «…την άνοιξη του 2004» είχε πει. Η Γιαπωνέζα Naoko Takahashi τα κατάφερε λίγους μήνες νωρίτερα, το Σεπτέμβριο του 2001, όταν έκανε στο Βερολίνο 2:19:46. Επίσης, προέβλεψε ακόμα ότι οι 2ώρες στους άνδρες θα καταρριφθούν το 2015. Προς το παρόν, το ρεκόρ βρίσκεται στο 2.04.55, από τον Paul Tergat και πάλι στο Βερολίνο το 2003.

Οι Κενυάτες δρομείς κυριάρχησαν στις μεσαίες αποστάσεις για χρόνια, μέχρι που «ανακάλυψαν» τον μαραθώνιο. Στο βιβλίο του “Running Stories from Africa” ο Robert Hartmann γράφει για την ανωτερότητα των Κενυατών, οι οποίοι συνήθως κρατούν τις μισές από τις 10 κορυφαίες πρώτες θέσεις στους παγκόσμιους καταλόγους των αποστάσεων ανάμεσα στα 800 μέτρα και στον μαραθώνιο. «Οι επιστήμονες δεν έχουν ανακαλύψει ακόμα την πραγματική αλήθεια γι αυτό. Οι μητέρες ωστόσο λένε ότι ‘είναι το γάλα!’ – «Δεν υπάρχει άλλο μυστικό από τη σκληρή δουλειά» λέει ο Kipchoge Keino, ο «μύθος», Ολυμπιονίκης το 1968 και 1972.

Ο Billy Konchellah, ένας Μασάι που ήταν παγκόσμιος πρωταθλητής το 1987 και 1991 στα 800 μέτρα, προτείνει ένα ευχάριστο πλεονέκτημα: «Η σχέση ανάμεσα στη δύναμη και στο βάρος είναι καλύτερη στα σώματά μας απ ότι στων λευκών…και οι αθλητές μας έχουν ιδανικά σώματα». Κάποιος μπορεί εύκολα να προσέξει ότι τα χέρια και τα πόδια τους είναι μακρύτερα. Και οι Κενυάτες μιλάνε επίσης για τους μύες του τρεξίματος, τη δύναμη kwaryat. «Αυτή είναι η δύναμη που βγαίνει από τους μύες μας» συμπληρώνει ο Konchellah.

O Hartmann γράφει ακόμα στο βιβλίο του «Κάποιος σπάνια θα δει ένα παχύσαρκο παιδί στους δρόμους» και «…οι Κενυάτες τριγυρνούν ξυπόλυτοι σε όλα τα παιδικά τους χρόνια, κινούμενοι συνεχώς πάνω στη ζεστή γη. Αυτό τους δυναμώνει τα πόδια και μπορεί να τους πάει μακριά. Μετά βίας χρειάζεται να προπονηθούν προκειμένου να ‘πετάξουν’ πάνω από εμπόδια ή πισίνες νερού (βλέπε 3.000 μέτρα στιπλ) – σαν να ήταν μικρές φωλιές από τερμίτες».

Μπορεί αυτοί να είναι κάποιοι από τους λόγους γιατί οι άνδρες δρομείς από την Κένυα –και στο μέλλον και γυναίκες δρομείς από αυτή τη χώρα- θα συνεχίσουν να κυριαρχούν στις μεγάλες κούρσες σ όλο τον κόσμο, στις αποστάσεις από τα 800 μέτρα μέχρι τον μαραθώνιο. Είναι σχεδόν λογική ακολουθία ότι τα εντυπωσιακά στατιστικά του Δρα Dave Martin για την υπεροχή των Κενυατών δρομέων υποστηρίζει τις εξηγήσεις του Robert Hartmann. Για τους δρομείς των άλλων χωρών, το σχόλιο του Keino είναι ότι η επιτυχία τους κρύβεται στον όγκο δουλειάς τους μπορεί να προσφέρει μια μικρή παρηγοριά. Η Paula Radcliffe, η τωρινή κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ με 2:15:25 από το 2003, μπορεί να το αποδείξει με βεβαιότητα.