Η απλούστερη μορφή τρεξίματος στα μονοπάτια είναι το trail running και όπως έχουμε περιγράψει αφορά τρέξιμο σε φυσικό περιβάλλον όπως δάση, βουνά, λόφους, παράκτιες περιοχές, άλση και πάρκα. Οι διαδρομές μπορεί να είναι ποικίλες, περιλαμβάνοντας αναβάσεις και καταβάσεις, χωμάτινο ή τεχνικό έδαφος με πέτρες και διάφορες άλλες προκλήσεις, αλλά σε γενικές γραμμές όλα είναι σχετικά ήπια σε σχέση με τις άλλες μορφές. Αυτό σημαίνει ότι το βασικό χαρακτηριστικό είναι η ισορροπία μεταξύ πρόσφυσης, προστασίας και φυσικά διάρκειας. Σίγουρα πρέπει να υπάρχουν καλά επιθέματα (lugs), απορρόφηση κραδασμών, προστασία στα πλάγια και στον αστράγαλο και ήπια προστασία μπροστά στα δάκτυλα για χτυπήματα σε πέτρες και κλαδιά. Όλα αυτά πρέπει να υποστηρίζονται σε ικανοποιητικό βαθμό, αλλά συνήθως τα παπούτσια για trail running δεν είναι καθαρόαιμα / σκληροπυρηνικά βουνίσια, μιας και δεν χρειάζεται κάτι τέτοιο. Η ισορροπία λοιπόν αυτών των χαρακτηριστικών είναι το κλειδί για την επιλογή μας.

Ανεβαίνοντας κατηγορία, οι διαδρομές των αγώνων ορεινού τρεξίματος χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη υψομετρική αυξομείωση, πιο τεχνικό έδαφος και πιθανώς πιο απαιτητικές καιρικές συνθήκες. Οι αγώνες αυτοί μπορεί να περιλαμβάνουν απότομες ανηφόρες, κατηφόρες, τεχνικά και βραχώδη μονοπάτια, καθώς και απομονωμένες περιοχές. Εδώ η προστασία του αστραγάλου και η στήριξη περιμετρικά του παπουτσιού είναι μεγάλης σημασίας. Το ίδιο και η πρόσφυση η οποία πρέπει να είναι πολύ καλή, με μεγάλα επιθέματα (lugs) για να κρατάνε στα λασπώδη, πετρώδη και μεγάλων κλίσεων εδάφη, ενώ και η αντικραδασμική προστασία πρέπει να είναι σοβαρή. Αν περιμένουμε δύσκολες καιρικές συνθήκες ή ο αγώνας είναι χειμερινός η αδιαβροχοποίηση είναι κάτι σημαντικό. Τέλος, μιας και η ταλαιπωρία που θα υποστούν σε κάθε αγώνα είναι πολύ μεγαλύτερη από το trail running, η διάρκεια τους πρέπει να εξασφαλίζεται με εξαιρετικής κατηγορίας υλικά και άψογη σχεδίαση.

Στο Skyrunning, οι αγώνες αφορούν υψηλά υψόμετρα, διεξάγονται σε απομακρυσμένες και απαιτητικές τοποθεσίες, με συχνά και παρατεταμένα περάσματα πάνω από τα 2.000 μέτρα υψόμετρο. Οι διαδρομές περιλαμβάνουν απότομες και τεχνικές αναβάσεις, καταβάσεις σε βραχώδεις κορυφές, εκτεθειμένα τμήματα, τρέξιμο σε χιόνι σε μερικές περιπτώσεις και δύσκολες προκλήσεις. Αυτό σημαίνει και υψηλό αθλητικό επίπεδο από αυτούς που συμμετέχουν, γεγονός που κάνει τα παπούτσια να χρειάζεται να είναι πιο ελαφριά για γρήγορη κίνηση και επιστροφή ενέργειας, αλλά επίσης με εξαιρετική πρόσφυση και χαμηλό συνήθως προφίλ και drop, ώστε ο αθλητής να έχει καλύτερη αντίληψη του εδάφους που κινείται. Η αντικραδασμικότητα εδώ δεν παίζει το ρόλο που παίζει στις πιο ήπιες συνθήκες των trail running και ορεινού τρεξίματος, ενώ αντίθετα η ασφάλεια στα δάκτυλα πρέπει να είναι υψηλού επιπέδου.

Για μεγαλύτερες, πολύωρες περιπέτειες και δύσκολες καταστάσεις αντοχής, δηλαδή αγώνες ultra – trail, τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα μιας και παράμετροι όπως η άνεση στο πόδι και η ευρυχωρία έχουν μεγάλη σημασία, ίσως μεγαλύτερη από άλλα χαρακτηριστικά που είδαμε στις άλλες κατηγορίες. Με βάση το είδος του τερέν που διατρέχει ο αγώνας σίγουρα θα λάβουμε υπόψη τα χαρακτηριστικά που αναλύσαμε πιο πάνω (πρόσφυση, ασφάλεια, αντικραδασμικότητα, προφίλ κτλ…) αλλά σε τέτοιες καταστάσεις το πόδι θα πρηστεί, άρα θέλουμε ίσως λίγο μεγαλύτερο νούμερο και σίγουρα ευρυχωρία μπροστά στα δάκτυλα. Το να “κάθεται” πολύ άνετα και με σωστή εφαρμογή το παπούτσι πάνω στο πόδι μας είναι απίστευτα κρίσιμο, μιας και ο ελάχιστος πόνος ή δυσφορία θα πολλαπλασιάζεται εκθετικά καθώς θα περνούν οι ώρες στο μονοπάτι. Η διαπνοή επίσης είναι βασική μιας και βοηθάει να μην κρατάει υγρασία το πέλμα και να αερίζεται καλά, βασικό στοιχείο στην αποφυγή κάποιας φουσκάλας που μπορεί κάλλιστα να μας “τελειώσει” τον αγώνα. Δεν πρέπει επίσης να είναι πολύ βαριά, μιας και θα τα “κουβαλάμε” για πολλές ώρες, ίσως και ημέρες. Εδώ να επισημάνουμε και τον μεγάλο ρόλο που παίζουν οι κάλτσες, η επιλογή των οποίων ίσως και να μην μας φαίνεται αρχικά κάτι τόσο σημαντικό αλλά η απορρόφηση / απομάκρυνση της υγρασίας, η εφαρμογή στο πόδι και η μαλακή χωρίς ραφές αίσθηση, θα μας γλυτώσουν από σκοτούρες.

Τα παπούτσια είναι ίσως το σημαντικότερο στοιχείο του εξοπλισμού μας. Σε ότι έδαφος και αγώνα να έχουμε να τρέξουμε πρέπει να τα έχουμε δοκιμάσει για τουλάχιστον 80-100 χιλιόμετρα πριν και να μην φοβηθούμε να επενδύσουμε σε κάτι καλό και κυρίως κατάλληλο για τον αγώνα που έχουμε. Θα μας κάνει ωραιότερη την εμπειρία, θα μας βοηθήσει, θα μα κάνει να αποφύγουμε προβλήματα και θα μπορέσουμε έτσι να εστιάσουμε στην απόδοση μας και σε άλλα κομμάτια της αγωνιστικής μας προσπάθειας.

Δημήτρης Τρουπής