Το ρίσκο είναι πολύ σαγηνευτικό. Για τους ορειβάτες, αναρριχητές και εξερευνητές, το άγνωστο και το αβέβαιο είναι ένα κίνητρο που τους τραβά στα πιο απόμακρα, επικίνδυνα και ανεξερεύνητα μέρη. Το ρίσκο δίνει νόημα, ζωντάνια και μια αίσθηση υπέρβασης του καθημερινού. Ισχύει κάτι τέτοιο και στο τρέξιμο βουνού και στις υπεραποστάσεις και σε ποιές μορφές; Φυσικά και ισχύει, σε μικρότερο βαθμό και με διαφορετική οπτική. Οι αθλητές στους ορεινούς αγώνες ή ακόμη περισσότερο σε ultra trail βιώνουν ρίσκα που ξεπερνούν το σωματικό: τραυματισμοί και εξάντληση είναι μόνο η αρχή. Ψυχολογικά, η εγκατάλειψη ή η αίσθηση αποτυχίας μπορεί να πλήξει την αυτοπεποίθηση. Ωστόσο, το ρίσκο είναι μέρος της εμπειρίας, είναι μια προσπάθεια υπέρβασης που οδηγεί σε βαθύτερη γνώση του εαυτού μας.

Από τον πρώτο μου αγώνα ultra trail πίσω στο μακρινό 2008, μέχρι και σήμερα, εκτός των άλλων φοβερών συναισθημάτων και εικόνων που φέρνει μια τέτοια απόσταση, θυμάμαι ότι υπήρχε πάντα ένα “άδειασμα” μέσα μου λίγες ώρες μετά την εκπλήρωση του κάθε αγώνα. Τόσο όταν ήμουν αρχάριος στο άθλημα, όσο και αργότερα σαν έμπειρος. Συζητώντας μάλιστα με φίλους συναθλητές κάθε επιπέδου, από ερασιτέχνες έως elite, ήταν εμφανές ότι αυτό συμβαίνει σε όλους σχεδόν, ίσως σε διαφορετικό επίπεδο και με διαφορετικό τρόπο, αλλά συμβαίνει. Και είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των αγώνων υπεραπόστασης, σπάνια το βλέπεις σε μικρότερες αποστάσεις. Βλέπετε, εκεί όλα είναι “μεγάλα”, η προετοιμασία, η αναμονή, ο αγώνας, τα συναισθήματα και έτσι όταν η αδρεναλίνη υποχωρεί και η ζωή επιστρέφει στη ρουτίνα, έρχεται αυτό το "άδειασμα." Το αίσθημα αυτό μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία ενός αθλητή ανεξαρτήτως του πώς εξελίχθηκε ο αγώνας του, οπότε ας το εξετάσουμε λίγο περισσότερο στο σημερινό άρθρο.

Έχοντας ζήσει, τρέχοντας και γράφοντας, την ιστορία των υπεραποστάσεων βουνού από τον πρώτο κιόλας αγώνα στη Ροδόπη, αλλά επίσης παρακολουθώντας με το Advendure από κοντά το Σπάρταθλον και άλλους αγώνες ultra ασφάλτου, είτε μεταδίδοντας ζωντανά, είτε κάνοντας support σε αθλητές, θα έλεγα ότι οι αθλητές υπεραποστάσεων όσο αφορά τις αγωνιστικές τους συμμετοχές ανήκουν χοντρικά σε δύο κατηγορίες. Υπάρχουν αυτοί που επιλέγουν να συμμετέχουν σχεδόν κάθε χρονιά στους ίδιους αγώνες, όπως π.χ το Σπάρταθλον, το VFT ή το ROUT Classic 100 miles, και εκείνοι που αναζητούν συνεχώς νέες προκλήσεις, δοκιμάζοντας διαφορετικούς αγώνες σε νέα περιβάλλοντα, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τι οδηγεί, όμως, κάποιον να επιλέξει τη μία ή την άλλη προσέγγιση;

Στον κόσμο των ultra trail, η φυσική και ψυχική εξάντληση, αλλά και οι τεχνικές λεπτομέρειες που περιγράφουμε σε δεκάδες άρθρα, δεν είναι τα μοναδικά εμπόδια που καλείται να αντιμετωπίσει ένας αθλητής. Πολλές φορές εμφανίζονται απρόσμενες και περίεργες καταστάσεις, σκηνές που όλοι μας έχουμε βιώσει, έστω και μία φορά, σε κάποιο από τα βουνά του κόσμου. Εκεί που νομίζεις ότι έχεις επιτέλους φτάσει στο τέλος μιας ανηφόρας, μια νέα κορυφή ξεπροβάλλει στον ορίζοντα, και έπειτα μια άλλη, σε έναν αέναο χορό που συνδυάζει ελπίδα και απογοήτευση. Μια κατηφόρα που υπόσχεται ανακούφιση μετατρέπεται σε μια μεγάλη πρόκληση, καθώς οι πέτρες, τα κλαδιά και οι λάσπες γίνονται συνοδοιπόροι μας. Ανυπομονώντας για τον επόμενο σταθμό ανεφοδιασμού, η υπομονή δοκιμάζεται καθώς ο δρόμος προς αυτόν φαίνεται να μην τελειώνει ποτέ. Όπως και η γραμμή τερματισμού, που μοιάζει πάντα λίγο πιο μακριά από όσο θα θέλαμε να παραδεχτούμε. Σε τέτοιες στιγμές, οι προσδοκίες γίνονται ψευδαισθήσεις, αποσπώντας μας από την πραγματικότητα της διαδρομής. Αυτές οι απρόσμενες ανατροπές όμως είναι κομμάτι της ίδιας της εμπειρίας του ultra trail. Μέσα από αυτές τις στιγμές της διαψευσμένης ελπίδας, μαθαίνουμε να σφίγγουμε τα δόντια και να συνεχίζουμε, γιατί οι δυσκολίες είναι αυτές που μας χαλυβδώνουν και μας προσφέρουν τη δύναμη να αντέχουμε στα ακραία. Και επειδή πάντα επιζητούμε τον διάλογο: έχετε βιώσει τέτοιες στιγμές και που; Υπάρχουν κι άλλες παρόμοιες που δεν συμπεριλάβαμε στο άρθρο;

Αυτές τις μέρες διεξάγονται στη χώρα μας μεγάλα βουνίσια ultra, όπως τα κλασσικά VFT & ROUT στα πυκνά δάση της Ροδόπης, είτε το stage run του Τείχιου που αποκαλύπτει στους αθλητές πανέμορφα τοπία της Στερεάς Ελλάδας. Όταν πλησιάζει αυτή η περίοδος, πάντα το μυαλό μου φέρνει στιγμές από αυτούς τους αγώνες, ακόμη κι αν δεν είμαι εκεί, αλλά πολλά χιλιόμετρα μακριά από το “πεδίο των μαχών”. Αυτές οι στιγμές δεν ήταν πάντα καλές. Όπως για παράδειγμα μια από τις ελάχιστες εγκαταλείψεις που είχα σε αγώνες, σε κάποιο ROUT του παρελθόντος και ένα διάλογο με κάποιους φίλους και εθελοντές στο Κρούσοβο που είχα σταματήσει. “Εδώ είναι που ανακαλύπτεις ποιος πραγματικά είσαι” μου είχε πει κάποιος προσπαθώντας να με πείσει να συνεχίσω και θυμάμαι έντονα ότι γελώντας του είχα απαντήσει: “Κι αν δεν θέλω να ξέρω;”. Ναι, καλά καταλάβατε, το σημερινό άρθρο έχει να κάνει με τα DNF, και τη βαθύτερη συναισθηματική διάσταση τους, που φυσικά και είναι μια αποτυχία, αλλά και μια ψυχολογική αναζήτηση και εξέλιξη.