Πόσο μεγάλο είναι το σύμπαν; Γιατί δεν μπορώ να συγκρατήσω μεγάλους αριθμούς; Πως θα φτάσω στο τέρμα σε έναν αγώνα υπεραπόστασης; Αυτά είναι μερικά πράγματα που δεν μπορεί να διαχειριστεί το ανθρώπινο μυαλό. Είναι πολύ μεγάλα και πολύ οδυνηρά για να το κάνει. Κι αν αφήσουμε την πρώτη περίπτωση που τείνει στα όρια του αδύνατου ή τη δεύτερη που έχει τα δικά της τρικ για να το πετύχει κάποιος, αυτό που μας ενδιαφέρει σαν αθλητές του ορεινού τρεξίματος είναι η τρίτη περίπτωση. Πως θα διαχειριστούμε ένα πολύωρο αγώνα, σπάζοντας τον διανοητικά σε κομμάτια, ώστε να μην μας “πνίξει” η απόσταση ήδη από την εκκίνηση! Η σκέψη ότι έχουμε να τρέξουμε π.χ. 100 μίλια είναι πολύ δύσκολη, αλλά “πείθοντας” το μυαλό μας ότι θα τρέξουμε 100 φορές από 1 μίλι το κάνει πιο “εύκολο”. Ας δούμε λοιπόν μερικές διανοητικές στρατηγικές που βοηθούν στη διαχείριση μεγάλων αποστάσεων.

Eδώ και λίγα σχετικά χρόνια, διανύουμε μια περίοδο που τα ρεκόρ σε αγώνες δρόμου κάθε μορφής (στίβος, άσφαλτος ή βουνό) σπάνε το ένα μετά το άλλο και μάλιστα με εμφατικό τρόπο. Η διαφορά όμως μεταξύ αυτών των ρεκόρ είναι ότι ενώ η αθλητική επιστήμη γνωρίζει τι χρειάζεται για να κατεβάσει κατά 2 ολόκληρα λεπτά στο Βερολίνο το παγκόσμιο ρεκόρ (2.11.53) στο μαραθώνιο γυναικών η Tigst Assefa Tessema από την Αιθιοπία, δεν έχει ακόμη φτάσει σε καθαρό συμπέρασμα γιατί για παράδειγμα η Αμερικανίδα Courtney Dauwalter κατέβασε πάνω από μια ώρα (15.29.34) το ρεκόρ διαδρομής στο περίφημο Western States Endurance Run το καλοκαίρι του 2023. Τα όρια και πως οι κορυφαίοι αθλητές τα ξεπερνάνε είναι κάτι που μετά από δεκαετίες έχει κατά ένα πολύ μεγάλο βαθμό αναλυθεί στις “κανονικές” αποστάσεις, αλλά όχι στις υπεραποστάσεις, οι οποίες είναι σχετικά καινούργιο άθλημα και άγνωστο ακόμη πεδίο μελέτης, όσο αφορά την απόδοση σε τέτοια επίπεδα.

Μήνες προετοιμασίας, πολλά χιλιόμετρα και υψομετρικές, προετοιμασία εξοπλισμού, στρατηγική αγώνα, tapering και ξεκινάμε τον ultra αγώνα στόχο πανέτοιμοι και γεμάτοι αυτοπεποίθηση. Και σε κάποιο χιλιόμετρο της προσπάθειας μας - μακάρι κοντά στον τερματισμό, αλλά ο Merphy συνήθως δεν συμφωνεί με αυτά – νιώθουμε την έντονη παρουσία μιας φουσκάλας στο πέλμα, ή την μυική σύσπαση μια κράμπας σε κάποιο σημείο των ποδιών μας. Καταστροφή, από μια τόση δα φουσκάλα και από το νευρικό μας σύστημα που “φρέναρε” κάποιο μυ για να μας προστατέψει. Τι κάνουμε τώρα; Ιδού η απορία! Σίγουρα υπάρχουν τόνοι βιβλιογραφίας στο πως προλαμβάνουμε και διαχειριζόμαστε τέτοιες καταστάσεις, αλλά εμείς σήμερα θα σταθούμε σε μερικά απλά tips, που θα μας πάνε μέχρι τον τερματισμό, μειώνοντας όσο γίνεται τον πόνο...

Μετά από έναν αγώνα υπεραπόστασης το σώμα υφίσταται πολλές αλλαγές στη φυσιολογία του. Μια σημαντική νέα μελέτη εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι αλλαγές ποικίλλουν μεταξύ των αθλητών. Ενώ υπάρχουν πολλές ομοιότητες, η διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών δείχνει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα για μελλοντικές μελέτες φυσιολογίας και θεωρίας προπόνησης. Οι υπεραποστάσεις μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες “καταιγίδες” στο σώμα. Δεν χρειάζεται παραπομπή σε μελέτες για αυτή τη διαπίστωση, ειδικά αν κάποιος έχει δει κάποια στιγμή δείγματα ούρων μετά από αγώνα. Έχω δει μερικά κύπελλα ούρων μετά από καυτούς και εξαντλητικούς υπερμαραθώνιους με χρώματα όπως της Coca Cola ή μιας τοματόσουπας.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που τρέχουν σε αγώνες δρομικούς σε άσφαλτο ή ορεινού τρεξίματος έχει μικρή “προπονητική ηλικία”. Οι περισσότεροι προσανατολίζονται σε μικρές και γρήγορες αποστάσεις, ενώ άλλοι μαγεύονται από τις υπεραποστάσεις και καταλήγουν εκεί. Πολλές φορές σε “δρομικές παρέες” ακούμε συγκρίσεις για το τι τελικά είναι πιο δύσκολο σαν στόχος για έναν νέο σε “προπονητική ηλικία αθλητή”, με επικρατέστερη σύγκριση αν είναι πιο δύσκολο να τρέξει κάποιος κάτω από 40 λεπτά ένα δεκάρι (ή σε παρόμοια σύγκριση κάτω από 3 ώρες έναν μαραθώνιο) σε σχέση με το να τερματίσει απλά εντός ορίου ένα αγώνα υπεραπόστασης, ας πούμε με διάρκεια πάνω από 24 ώρες. Απευθύναμε το ερώτημα σε δυο εξαιρετικούς προπονητές και συνεργάτες του Advendure, τον Ιωάννη Δαγκόγλου και τον Ιωάννη Τζανετάκη και ας δούμε τι μας απάντησαν.